Waarom Spanje wil dat Catalaans, Baskisch en Galicisch EU-talen worden

Na een mislukte poging in 2023, bracht Madrid deze week zijn regionale taalcampagne terug naar Brussel. Het is gelukt om het op de agenda te krijgen van een vergadering van Europese ministers op dinsdag.

Er werd geen besluit genomen en de kwestie werd uitgesteld tot een latere datum omdat er geen consensus was, aldus een EU-diplomaat. Maar de ongemakkelijkheid was voelbaar toen ministers in hun reacties tegenover verslaggevers op hun tenen rond de kwestie liepen.

Om het in context te plaatsen: de socialistische regering van premier Pedro Sánchez is afhankelijk van de steun van de Catalaanse wetgevers om het grootste deel van haar wetgeving door het Spaanse parlement te krijgen.

LEES OOK: Tien kleurrijke Catalaanse uitdrukkingen die je laten klinken als een local

Spanje heeft "grote druk" opgebouwd rond de kwestie, aldus een tweede diplomaat, die anoniem wil blijven.

Bij de overige 26 EU-landen zijn de zorgen echter groot. Zo vrezen ze dat een verandering ten gunste van Spanje de deur openzet voor verzoeken om meerdere minderheidstalen in de rest van de EU.

"Wij beseffen hoe belangrijk deze kwestie voor Spanje is", benadrukte Marilena Raouna, viceminister van Europese Zaken voor Cyprus.

"Het belangrijkste is dat het op een juridisch verantwoorde manier gebeurt en dat er geen precedent wordt geschapen", voegde ze toe.

De Europese Unie kent momenteel 24 officiële talen, maar er zijn ongeveer 60 minderheids- en regionale talen in het blok van 27 landen.

Alle juridische documenten van de EU (verdragen, wetten en internationale overeenkomsten) moeten worden vertaald in de 24 talen. Tijdens regeringsleidersbijeenkomsten en ministeriële bijeenkomsten is er tolkenservice beschikbaar.

De Russische kwestie

Voor het toevoegen van een nieuwe taal is unanieme steun van de lidstaten nodig, maar in het geval van het Spaanse verzoek is dat allerminst het geval, hoewel meerdere landen hun sympathie voor Madrid hebben uitgesproken.

"Ik denk dat taalkundige diversiteit belangrijk is en we zijn altijd constructief," zei de Finse minister Joakim Strand voordat hij pleitte voor uitstel omdat de kwestie nog niet "volwassen" was voor een stemming.

Sommigen waarschuwen ervoor om "van een nationale kwestie een Europese kwestie te maken", zoals een diplomaat het verwoordde.

Bovendien vrezen verschillende landen dat ze als gevolg daarvan gedwongen zullen worden om regionale talen die op hun grondgebied worden gesproken, een officiële status te verlenen.

LEES OOK: Wil Baskenland nog steeds onafhankelijkheid van Spanje?

In de Baltische landen bestaat bijvoorbeeld de vrees dat Russisch, dat door een groot deel van de bevolking wordt gesproken, de officiële taal van het blok zal worden, aldus Marko Stucin, de Sloveense staatssecretaris voor Europese Zaken.

Volgens een diplomaat waarschuwen de juridische diensten van de Europese Raad, waarin de lidstaten bijeenkomen, dat om aan het verzoek van Spanje te voldoen, de oprichtingsverdragen van het blok gewijzigd moeten worden.

"We moeten handelen in overeenstemming met de Europese verdragen", zei de Franse minister van Europa, Benjamin Haddad. "Laten we samenwerken met de Spanjaarden om een ​​oplossing te vinden."

Andere landen hebben al gezinspeeld op een mogelijk compromis in de toekomst: de verandering beperken tot al lang bestaande regionale talen die al een officiële status hebben op nationaal niveau.

In dat scenario, betoogt de Sloveen Stucin, komen slechts drie talen in aanmerking: Baskisch, Catalaans en Galicisch.

LEES OOK: 14 unieke Baskische woorden die erg handig zijn om te kennen

Madrid betoogt inderdaad dat de drie talen, waarvan het Catalaans met meer dan negen miljoen sprekers de meest gesproken taal is, in een aparte categorie moeten worden geplaatst ten opzichte van andere minderheidstalen.

Een ander gevoelig punt zijn de kosten. De EU wil miljarden investeren in het versterken van haar verdediging en bereidt zich voor op een handelsoorlog met Washington.

Spanje heeft volgens Stucin altijd volgehouden dat het de extra vertaalkosten zou betalen.

Dat valt nog te bezien, waarschuwt een andere EU-diplomaat.

"We zien en waarderen echt de inspanningen die de Spaanse regering levert op dit gebied", vatte de Kroatische minister Andreja Metelko-Zgombic samen.

"Het heeft ook te maken met een aantal juridische implicaties, en ik denk dat we er het beste heel, heel, heel goed naar kunnen kijken," voegde ze toe.