Miljoenenboete voor sigarettenfabrikanten terecht, oordeelt hoogste rechter

Dit oordeelde het College van Beroep voor het bedrijfsleven vandaag in hoger beroep, nadat de rechtbank de ACM ook al in het gelijk stelde. De uitspraak is definitief. In totaal ging het om een boetebedrag van 82,1 miljoen euro. De hoogste boete die de ACM uitdeelde was voor British American Tobacco (BAT), dat onder meer Lucky Strike maakt. Zij moesten 31 miljoen euro overmaken.

Philip Morris (PMI), maker van onder meer Marlboro, moest 27,5 miljoen betalen. De fabrikant van onder meer Camel, JT International, betaalde ruim 13 miljoen. De laagste boete was voor het van oorsprong Nederlandse Van Nelle (onderdeel van Imperial Brands of ITN): 10,4 miljoen euro.

Valsspelen

De hoogte van de boete was gerelateerd aan de omzet van het bedrijf, legde de ACM in 2020 uit. De boetes stellen overigens weinig voor als er wordt gekeken naar de miljarden euro's die worden verdiend aan de verkoop van sigaretten.

De fabrikanten speelden vals doordat ze hun prijs bepaalden op basis van informatie van hun concurrenten die nog niet openbaar was. Dit gebeurde vaak via tussenhandelaren.

"Hierbij de prijslijst van BAT. Als jij ITN en PMI ontvangt, stuur deze dan po (per ommegaande, red.) naar mij toe", mailde een medewerker van JTI aan een groothandel. De informatie werd vervolgens gebruikt om de eigen prijzen te bepalen en meer winst te maken, blijkt uit gegevens van de ACM.

Uit een andere mail die de Nederlandse waakhond in handen kreeg, bleek namelijk dat JTI de prijzen met 10 cent verhoogde voor het hele assortiment nadat het info over concurrenten in handen had gekregen.

Tabak mag sinds vorig jaar niet meer in supermarkten verkocht worden. Toch is het nog steeds niet moeilijk om aan een pakje shag of sigaretten te komen. De tekst gaat verder onder de video:

Het stiekeme uitwisselen van informatie diende nog een ander doel: testen tot hoever de fabrikanten konden gaan met prijsverhogingen. De ene fabrikant stuurde dan informatie over een zogenaamde prijsverhoging door naar de groothandel, in de wetenschap dat deze dit zouden doorbrieven aan de concurrentie. Dankzij de reactie van de concurrentie kon besloten worden hoeveel de prijzen verhoogd zouden worden.

'Zware overtreding'

De fabrikanten waren het niet eens met de boetes en gingen ertegen in beroep. Tevergeefs, blijkt nu. Dat de fabrikanten het kartelverbod overtraden, was voor hen 'voorzienbaar en verwijtbaar'. "Geen van de fabrikanten heeft zich tegen deze praktijk verzet of pogingen gedaan deze te beëindigen", zegt het CBb bovendien.

"De overtreding is als zwaar aan te merken. De boetes die hiervoor zijn opgelegd zijn verder op correcte wijze vastgesteld en zijn niet onevenredig", aldus de hoogste rechter voor dit soort zaken.