Hoe een kinderboek het doelwit werd van Chinese protesten in Nederland

Een publicatie die op Amsterdamse scholen wordt verspreid, bevat denigrerende opmerkingen over Chinese toeristen. Activisten beschuldigen de publicatie van xenofobie. Uitgever en gemeente bieden excuses aan. Een Nederlands kinderboek heeft geleid tot protesten en verontwaardiging in de Chinese gemeenschap in Nederland vanwege een passage die bekritiseerd werd omdat deze discriminerend zou zijn en negatieve stereotypen zou versterken.

Het boek Mijn verjaardagsstad, een uitgave ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan ​​van de hoofdstad Amsterdam, werd verspreid onder circa 30.000 basisschoolleerlingen.

Het idee was om de openheid en diversiteit van de Nederlandse hoofdstad te vieren. Het boek bevat echter een spel waarbij een speler voor elk vakje een actie moet uitvoeren. Spelers die op vakje 42 terechtkomen, krijgen de instructie: "Ni Hao (hallo)! Chinese toeristen blokkeren het fietspad. Om ze te ontwijken, keer terug naar vakje 39."

Voor leden van de Chinees-Nederlandse gemeenschap versterkt de passage raciale stereotypen en portretteert ze de Chinezen als een ongemakkelijke aanwezigheid in de openbare ruimte. Critici wezen er ook op dat de Chinezen de enige groep zijn die in het boek negatief wordt afgeschilderd.

Activist Hui-Hui Pan beschreef de inhoud als "racistische taal in kinderlijke taal, verspreid door de hele stad."

"Wat voor velen een grap lijkt, is voor mij en veel andere Aziaten in Amsterdam een ​​klap in het gezicht. Dit is geen onschuldige uitspraak", zei hij.

Controverse leidt tot protesten

De controverse was aanleiding voor ongeveer honderd leden en sympathisanten van de Chinese gemeenschap om zich eerder deze maand buiten het stadhuis van Amsterdam te verzamelen om te protesteren tegen racisme en vreemdelingenhaat.

Wei Kaiyu, een 35-jarige IT-ingenieur die hielp bij de organisatie van het protest, zei dat de demonstratie werd gestart door Chinese immigranten van de eerste generatie, net als hijzelf.

Hij voegde eraan toe dat de officiële link van het boek met Amsterdam, de doelgroep en het bereik onder jongeren heftige reacties in de Chinees-Nederlandse gemeenschap hadden opgeroepen.

"Als je dit format gebruikt om kinderen te leren dat discriminatie van Chinezen, Aziaten en anderen slechts een grap is, wat voor mensen zullen ze dan worden?"

In Duitsland leidde een soortgelijke zaak dit jaar tot protesten in de Braziliaanse gemeenschap. Op een schoolboek stond een Braziliaanse jongen afgebeeld die niet naar school ging en in de prullenbak naar etensresten zocht.

Het gebruik van "Ni Hao" veroorzaakt ook ongemak

Het gebruik van de uitdrukking "Ni Hao" (een manier om "hallo" te zeggen in het Chinees) veroorzaakte ongemak. Hoewel het een gebruikelijke begroeting is, wordt het in Europa vaak denigrerend gebruikt tegenover mensen van Aziatische afkomst.

"'Ni Hao' is een beledigende grap geworden," zei Hui-Hui Pan. "Het is een agressieve manier om iemand aan te spreken."

De uitdrukking "terug naar af" heeft ook tot veel kritiek geleid. In 2013 spotte jurylid Gordon Heuckeroth van het muziekprogramma "Holland's Got Talent" met een Chinese deelnemer door te vragen:

"Welk nummer ga je zingen? Het nummer 39 met rijst?" vroeg hij aan de muzikant, een doctoraalstudent, verwijzend naar de bestelnummers in Chinese restaurants.

Na de presentatie deed hij nog meer denigrerende opmerkingen over de afkomst van de deelnemer, wat leidde tot verontwaardiging en oproepen om zijn ontslag.

Sociale netwerken versterken het debat

In het geval van het boek speelden sociale netwerken – met name WeChat en RedNote – een centrale rol in de mobilisatie van de Chinese gemeenschap.

Huang Qian, universitair docent mediastudies aan de Rijksuniversiteit Groningen, zegt dat het algoritme van RedNote ervoor zorgt dat content buiten de persoonlijke bubbels kan circuleren.

Volgens haar laat de zaak ook zien dat er een verandering gaande is in de manier waarop de Chinese gemeenschap met racisme omgaat.

Tegenwoordig zijn leden van de Chinese gemeenschap in Nederland, met name jonge studenten, zich meer bewust van discriminatie. Ze hebben ook de woordenschat en de moed om het onderwerp in de Nederlandse samenleving te bespreken.

Momenteel wonen er ongeveer 100.000 mensen van Chinese afkomst in Nederland, waaronder duizenden studenten.

Uit een onderzoek dat vorig jaar in opdracht van de Nederlandse overheid werd uitgevoerd, bleek dat 1 op de 2 Chinezen in het land te maken heeft gehad met discriminatie.

Burgemeester Amsterdam reageert op negatieve reacties

Terwijl het debat over Mijn Verjaardagsstad steeds heviger werd, spraken de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema, de Vereniging van Schoolbesturen en de uitgever van het boek met vertegenwoordigers van de Chinese gemeenschap.

Halsema noemde de tekst "ongelukkig en ongemakkelijk". "Dit is een moment waarop veel Chinezen en andere Aziaten in Amsterdam een ​​grens trekken. Velen worden al lange tijd gediscrimineerd en willen duidelijk maken dat dit onacceptabel is. En ik ben het met hen eens."

In een e-mailreactie aan DW liet een woordvoerder van de uitgever weten de veroorzaakte schade "diep te betreuren" en beweerde dat de keuze van nummer 39 per ongeluk was.

De uitgever kondigde aan dat er stickers zullen worden verspreid om de passage in reeds geleverde exemplaren te corrigeren. De uitgever hoopt dat de aflevering "een bijdrage zal leveren aan het vergroten van het bewustzijn over discriminatie tegen Chinees-Nederlandse mensen."