Over schoonheid

De overgang van kunstnijverheid naar schone kunsten vond plaats in de 18e eeuw en vormt een periode vol reflecties en mogelijke vergelijkingen met onze huidige tijd. Met deze scheiding, die een onderscheid maakte tussen de imitatieve (ambachtelijke) kunsten en de beeldende (artistieke) kunsten, ontstonden de schone kunsten, die zich onderscheidden door een nieuw soort gevoeligheid. In de beschrijving van de première van een opera in 1779 werd gesproken over ‘extreme en ononderbroken aandacht’ en over ‘sterke emoties, zichtbaar maar ingehouden, op alle gezichten’. Ook bleek dat bezoekers van tentoonstellingen tegelijkertijd ontroerd en kalm konden zijn, ‘door intellectuele concentratie te combineren met intens gevoel’. Inmiddels was de directeur van een museum blij dat er geen mensen meer in de galerijen waren die ‘hun neus snuitten met hun vingers; en ze namen geen honden meer mee; en ze beledigden elkaar niet meer, floten niet meer en praatten niet meer te luid.’