Hoe vang je een maniak?

Deze unieke tentoonstelling, die momenteel meer dan 4.000 stukken telt, bestaat al 35 jaar en wordt steeds vernieuwd dankzij de inspanningen van de oprichter en vaste directeur, Lyubov OSINSKAYA.

- De eerste politieagenten verschenen 185 jaar geleden, in 1840, op de straten van Petropavlovsk. Zij werden gedetacheerd door de provinciale politie van Tobolsk. En pas in 1868, toen het district Petropavlovsk werd gevormd, creëerde de stad haar eigen politiemacht, aldus de geschiedschrijver.

Na de Oktoberrevolutie werd in Petropavlovsk de eerste eenheid van de Sovjetmilitie bijeengebracht. De leiding was in handen van een eenvoudige arbeider, Fjodor TARASOV. Vervolgens rekruteerden ze groepen vrijwilligers uit de gedemobiliseerde soldaten, gaven ze geweren en rode armbanden om hun handen. 's Nachts gingen ze eropuit om de orde te handhaven. Ze hadden geen eigen uniform: de politieagenten droegen soldatenuniformen en Boedjonovka's.

Er waren slechts 40 politieagenten in het hele district, inclusief één chef, zijn assistent en secretaris. Zij namen degenen die sabels hadden. Bovendien kregen ze een fluitje en een zweep.

- Op de rode armband die in 1918 op de linkerarm werd gedragen, stond het opschrift “PNM”, wat “Petropavlovsk Volksmilitie” betekende. Dit is het prototype van het moderne politie-chevron, zegt de museumdirecteur.

In 1921 werd in Petropavlovsk de eerste bereden politie-eenheid opgericht. Het bestond uit 17 mannen, bewapend met sabels. Ze werden eropuit gestuurd om met machinegeweren bewapende bandieten te bestrijden. Bovendien was het niet de bedoeling om te vernietigen, maar om vast te houden. En het werkte.

Een bijzondere plaats in het museum wordt ingenomen door een boek over forensisch onderzoek uit 1912. Lyubov Osinskaya kocht het van een werknemer van een van de lokale tv-zenders voor 5.000 tenge. Het boek heet “Criminele tactieken”. Het werd eerst in Duitsland gepubliceerd en vervolgens in vertaling in het tsaristische Rusland. Het diende als leidraad bij het oplossen van misdaden. Er wordt gedetailleerd beschreven hoe u de plaats van een incident op de juiste manier inspecteert en een rapport opstelt. Criminologen zijn nog steeds verbaasd over zo’n professioneel beschrijvend gedeelte en zeggen dat de eeuwenoude ‘Criminele Tactieken’ op sommige plaatsen veel interessanter zijn dan moderne handleidingen.

***

Van de vele tentoongestelde voorwerpen zijn het vooral de wapens die de aandacht trekken. Het is in bijna elke vitrine te vinden, met uitzondering van de aparte wapenkamer. Het oudste Berdan-geweer in deze collectie dateert uit 1878.

- Wij waren de eersten in de republiek die in 2015 een wapenkamer openden. Dit was mijn droom. Overigens zijn al onze wapens en onderscheidingen authentiek. Lyubov Osinskaya vertelt trots: ‘De prijzen werden door de eigenaren zelf uitgereikt, nog tijdens hun leven.’

Van de 19e eeuw tot heden, fabrieksmatig en zelfgemaakt, officieel en gangster, geschonken, gevonden en in beslag genomen. Pistolen, machinegeweren, machinepistolen, sabels, dolken, slijpmessen, nunchucks. De gids kent de geschiedenis van elk tentoongesteld object uit zijn hoofd.

- Een van de eerste Sovjet-zelfladende Korovin-pistolen, die in de jaren twintig in de wapenfabriek van Tula in productie werd genomen, werd bijvoorbeeld in onze tijd teruggevonden tijdens de zandwinning aan de rivier de Isjim. Deze werden uitgereikt aan de leiding van de NKVD en de commandanten van het Rode Leger. Ze vonden er ook een loop van een Tsjechisch machinegeweer, legt de geschiedschrijver uit.

Er zijn wapens waarvan zelfs hun eigenaren niet op de hoogte waren. In het dorp Nalobino lag bijvoorbeeld een sabel uit 1908 meer dan honderd jaar lang begraven onder een huis. Veel mensen maakten dergelijke caches na de revolutie en de Grote Vaderlandse Oorlog. Ze werden niet alleen onder huizen begraven, maar ook in tuinen, onder badhuizen en schuren. Het belangrijkste is dat ze het niet vinden en niet in beslag nemen. Blijkbaar hadden sommigen ze zo goed verstopt dat hun nakomelingen of nieuwe eigenaren ze meer dan een eeuw lang niet konden vinden.

- Veel mensen melden hun bevindingen bij de politie. Daar worden ze geregistreerd, geordend, schoongemaakt, gesmeerd en van gevechts- naar tentoonstellingsruimte omgebouwd, legt Osinskaja uit.

Maar de Kaukasische dolk uit de jaren twintig werd geschonken door politiekolonel Gennady SELISHCHEV. Hij heeft het van zijn grootvader. De veteraan van de dienst Binnenlandse Zaken spaarde het gedenkwaardige en zeer waardevolle wapen niet voor het museum.

In de vitrines zijn tentoonstellingen te zien met het bloed van vermoorde politieagenten... Acht Noord-Kazachstanen stierven in vredestijd terwijl ze hun plicht vervulden om de openbare orde te beschermen.

- In 1935 arresteerde Pavel ZYKIN, een agent van de politieafdeling van het district Leninski, een groep paardendieven. Hij moest ze van Zagradovka naar Yavlenka brengen. Maar de bandieten waren hem te slim af en vermoordden hem op brute wijze met zelfgemaakte messen. Ze zijn gevlucht van de plaats delict, zegt Lyubov Andreevna.

Deze zaak is nog steeds onopgelost. De criminelen gooiden de messen ter plekke. Ze werden bewaard als bewijsmateriaal in het districtspolitiebureau en vele jaren later werden ze overgebracht naar het museum. In de jaren dertig kwam er een einde aan de strijd tegen banditisme. De bendes beschikten over een groot arsenaal aan geweren met een afgezaagde zaagsnede, die ook wel kulak-geweren werden genoemd. Ook het Politiemuseum van Noord-Kazachstan heeft een aantal tentoonstellingen in de schappen gelegd.

- In die tijd begon een zuivering van de politie. Ze lieten geen mensen meer toe in hun organen, omdat er veel onbetrouwbare mensen binnenkwamen. We besloten alleen de mensen mee te nemen die door werkcollectieven waren doorverwezen, vervolgt de gids.

Een van de grote tentoonstellingsstukken is de IZH-49 motorfiets. Het werd uitgebracht in 1951. Het zwarte tweewielige paard rende een korte afstand: iets meer dan 16 duizend kilometer. Volgens de gids waren deze motoren onhandig voor het vervoeren van gevangenen en waren ze daarom niet lang in gebruik bij de politie. Ze werden vervangen door de Urals met zijspan.

***

Vanuit het Sovjettijdperk bevinden we ons in het moderne Kazachstan. Hier blijven bezoekers altijd hangen bij de stands die gewijd zijn aan het oplossen van spraakmakende misdaden. Lyubov Osinskaya noemt deze documenten en het materiële bewijsmateriaal schokkend.

- In 2007 gebruikten twee criminelen dit afgezaagde jachtgeweer om vijf mensen te vermoorden: twee mannen, twee vrouwen en een vijfjarig meisje. Ze werden allemaal verbrand in een oude Moskvich. Forensisch experts vonden twee nauwelijks zichtbare vingerafdrukken van de verdachten op de bumper. Dankzij deze actie konden ze worden geïdentificeerd, gearresteerd en berecht, herinnert de museumdirecteur zich.

Twee moordenaars kregen levenslang, de derde medeplichtige was minderjarig. Hij werd veroordeeld tot 12 jaar. Naast de wapens getuigen ook foto's van de plaats delict en een fragment van de bumper van een verbrande auto met de lichamen van vijf mensen van deze vreselijke misdaad.

Op een andere standaard liggen knipsels uit een lokale krant en fragmenten uit een gerechtelijk vonnis. De eerste huurmoord in de regio Noord-Kazachstan haalde in 2013 de krantenkoppen in het hele land. De moordenaar schoot de plaatsvervangend chef van de regionale financiële politie, Zhandos AKHMETOV, dood bij de ingang van zijn appartementencomplex, voor de ogen van zijn 10-jarige zoon.

Het wapen waarmee de majoor werd gedood, bevindt zich hier ook. Dit is een in de fabriek gemaakt traumatisch pistool dat tot vuurwapen is omgebouwd. De drie verdachten kregen respectievelijk 24, 22 en vijf jaar gevangenisstraf.

Ook Petropavlovsk had zijn eigen maniak, die in de jaren negentig de hele stad terroriseerde. Valery KRICHINEVSKY verliet het huis met een bijl, die hij in een canvas tas droeg. Hij loerde op vrouwen aan de rand van de stad, sloeg ze van achteren met een knuppel op hun hoofd, verkrachtte ze en beroofde ze. Maar hij heeft niet gedood. Het was zijn handschrift. Ik maakte uitstapjes overdag of vroeg in de ochtend. Na zijn campagnes bracht hij geschenken voor zijn vrouw mee: sieraden die hij van andere vrouwen had gestolen.

De maniak hield het niet bij 10 vrouwen – hij vermoordde ook een leerling uit de eerste klas. Hij brak de schedel van het meisje, stak haar dertien keer en trok haar bontjas uit, die hij mee naar huis nam. Krichinevsky maakte pantoffels van een bontjas. Deze pantoffels en gouden sieraden die van de vrouwen waren afgenomen, vormden onomstotelijk bewijsmateriaal waarmee het onderzoek zijn schuld kon aantonen. Hij zat 25 jaar vast voor de misdaad die hij beging en werd in januari vorig jaar vrijgelaten.

Elk tentoongesteld stuk in het museum heeft zijn eigen verhaal, hoe monsterlijk het ook is. Tussen de zwart-witfoto's achter het glas valt er één op als een lichtpuntje. Op de foto staat de vierjarige Tanya GRIGOREVA. In de zomer van 2005 werd ze door de 26-jarige Andrej VASILIEV bruut mishandeld in het toilet van de slaapzaal, verkracht en uit het raam op de vierde verdieping gegooid. Hij kreeg 23 jaar gevangenisstraf. Naast de foto van Tanya liggen een pop en een speelgoedtheepot, evenals een angstaanjagende foto van een vermoord meisje en een knipsel uit een lokale krant, waarin een huiveringwekkende misdaad wordt beschreven...

Svetlana DROZDETSKAYA, foto door de auteur, Petropavlovsk