Prawa podstawowe | Naruszenie praw podstawowych: Degradacja kart

Gazeta Springera „Bild” trafiła na pierwsze strony gazet w czwartek wieczorem pod tytułem „Z powodu karty płatniczej? Coraz więcej uchodźców wyjeżdża”. W towarzyszącym artykule wymieniono liczbę uchodźców, którzy „dobrowolnie wyjechali” z różnych krajów związkowych, miast i powiatów. Szczególnie chwalony jest powiat Greiz w Turyngii, który jako pierwszy wprowadził kartę płatniczą w grudniu 2023 r. »Od tego czasu liczba osób ubiegających się o azyl, które dobrowolnie opuściły kraj, wzrosła o 28 procent. W 2024 r. zniknęło 23 osoby, w porównaniu do 18 w roku poprzednim«, według „Bild”. Z drugiej strony krytykuje się gminy, w których obowiązują „znacznie łagodniejsze przepisy”, twierdząc, że „wskaźnik odejść” tam pozostaje w stagnacji lub wręcz spada. Jako przykłady podaje się Hamburg i Hanower. Miasta, które niezależnie od projektu kart płatniczych, prawdopodobnie oferują wielu uchodźcom lepsze warunki życia niż Greiz.

Cóż, jeśli gazeta „Bild” ma rację w swoich dowolnie zestawianych liczbach, to karty płatnicze osiągnęły swój cel. Byłoby to złe, ponieważ byłoby niezgodne z konstytucją, jak sugeruje artykuł w Raporcie o Prawach Podstawowych opublikowanym w zeszłym tygodniu. Artykuł rzeczniczki Pro-Asyl Andrei Kothen pojawia się bezpośrednio na pierwszych stronach raportu, ponieważ karta płatnicza narusza pierwszy artykuł Ustawy Zasadniczej: „Godność człowieka jest nienaruszalna”.

Aby „znacznie i trwale” zmniejszyć liczbę uchodźców, Konferencja Ministrów Spraw Wewnętrznych podjęła w listopadzie 2023 r. decyzję o wprowadzeniu kart płatniczych. W swoim artykule Andrea Kothen opisuje, co wydarzyło się od tego czasu i w jaki sposób karta płatnicza utrudnia życie uchodźcom. W niektórych dzielnicach mapa jest powiązana z obszarem kodu pocztowego; Zakupy w sąsiednich dzielnicach są niemożliwe. Przelewów nie można dokonywać przy użyciu innych kart. „W krajach związkowych, takich jak Bawaria, które korzystają z własnych kart płatniczych, indywidualne przelewy mogą być autoryzowane na wniosek przez urząd ds. pomocy społecznej, ale wymaga to nie tylko ogromnego wysiłku, ale jest również wysoce problematyczne pod względem ochrony danych” – informuje Kothen. Nawiasem mówiąc, dodatkowy wysiłek biurokratyczny w Nadrenii Północnej-Westfalii skłonił wiele gmin do podjęcia decyzji o rezygnacji z wprowadzenia kart. Jednakże takie regulacje dotyczące rezygnacji istnieją tylko w kilku krajach związkowych.

Od codziennych problemów po ochronę danych i obciążenia biurokratyczne, Andrea Kothen dochodzi do ogólnej krytyki kart: „Karta płatnicza celowo pozbawia osoby dotknięte nią wolności niezależnego i bez przeszkód zaspokajania swoich potrzeb”. Narusza to prawo do godnego, minimalnego standardu życia. Kothen przypomina orzeczenie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 2012 r. „Godność człowieka zagwarantowana w artykule 1 ust. 1 Ustawy Zasadniczej nie może być relatywizowana w kontekście polityki migracyjnej”. Ponadto ustawodawca „nie może dokonywać ogólnych rozróżnień na podstawie statusu rezydenta przy określaniu szczegółowych przepisów dotyczących świadczeń socjalnych”. Jednakże karta płatnicza zaczyna się dokładnie w tym momencie i systematycznie dyskryminuje uchodźców.

Wprowadzając karty płatnicze, politycy nie odnieśli się należycie do zastrzeżeń nauki i praktyki. Nie było też prawie żadnych dowodów na to, jaką skalę przelewów zagranicznych miałaby ograniczać karta płatnicza.

Istnieje wystarczająco dużo dowodów wskazujących na to, że karta płatnicza nie jest zgodna z prawem niemieckim. Kothen nawiązuje do przyspieszonego postępowania, które Pro Asy i Society for Civil Rights wygrały już w ubiegłym roku. Obecnie trwają regularne postępowania, a autor raportu ma nadzieję, że „sądy, politycy lojalni wobec konstytucji i aktywne społeczeństwo obywatelskie wkrótce położą kres tym bzdurom”.