Chiny chcą być architektem globalnej organizacji zarządzającej sztuczną inteligencją

Na niekończących się ulicach chińskich megamiast technologicznych, takich jak Hangzhou, Shenzhen i Szanghaj, serwery szumią niczym stalowe ule. Z ich głębi wyrastają kody, które uczą się, przewidują i podejmują decyzje. Inżynierowie, młodzi i wyczerpani, żyją w przyspieszonej teraźniejszości, gdzie rzeczywistość aktualizuje się każdego świtu. Nad nimi góruje postać państwa, które pragnie odgrywać wiodącą rolę w nowej cyfrowej kosmogonii.

Chiny nie zamierzają brać udziału w obecnym wyścigu sztucznej inteligencji jako zwykły uczestnik ; chcą być architektem czegoś tak dużego, jak globalny system zarządzania sztuczną inteligencją, który będzie służył ludzkości.

Taką propozycję przedstawił latem ubiegłego roku premier Chin Li Qiang na Światowej Konferencji AI, corocznym szczycie w Szanghaju, na którym gromadzą się giganci technologiczni z ponad 40 krajów. „Globalne zarządzanie AI jest wciąż rozdrobnione. Kraje różnią się znacząco, zwłaszcza w takich obszarach jak koncepcje regulacyjne i normy instytucjonalne. Musimy wzmocnić koordynację, aby jak najszybciej stworzyć globalne ramy oparte na szerokim konsensusie” – oświadczył Li zaledwie kilka dni po tym, jak prezydent Donald Trump przedstawił w Waszyngtonie plan działania swojej administracji mający na celu wyeliminowanie biurokracji i zapewnienie hegemonii USA w tym sektorze.

„Podczas gdy administracja Trumpa przedstawiła szeroko zakrojone ramy polityki w zakresie sztucznej inteligencji (AI), skupiające się na deregulacji i klasycznym technonacjonalizmie, w których AI jest narzędziem wywierania wpływu ekonomicznego i geopolitycznego, Chiny przedstawiły inicjatywę obejmującą wszystkie obszary, która wzywa do międzynarodowej współpracy i wielostronnych standardów ” – analizuje Elif Davutoglu, badaczka polityki zarządzania AI.

Propozycja chińskiego reżimu zakłada utworzenie globalnej organizacji, potencjalnie z siedzibą w Szanghaju, która miałaby zapewnić międzynarodowy konsensus w sprawie standardów i przepisów dotyczących sztucznej inteligencji. „Pomogłoby to zapobiec monopolistycznej kontroli kilku krajów lub korporacji” – zapewnił chiński premier.

Niektórzy eksperci twierdzą, że podczas gdy Chiny i USA wyprzedzają inne kraje pod względem regulacji, Unia Europejska pozostaje w tyle, ponieważ stara się dostosowywać stare i sztywne przepisy do nowej i ciągle zmieniającej się rzeczywistości. W efekcie innowacje technologiczne przemieszczają się na bardziej liberalne terytoria.

Regulacja sztucznej inteligencji

W Chinach od 2017 roku opracowuje się i wdraża strategię regulacji i zarządzania rozwojem sztucznej inteligencji (AI), stając się pierwszym krajem, który wprowadził wiążące przepisy dotyczące konkretnych zastosowań, takich jak wytyczne dotyczące algorytmów i generowania treści. „Chińskie sądy rozpatrują coraz więcej spraw związanych ze sztuczną inteligencją, w szczególności dotyczących praw autorskich, prywatności danych, deepfake'ów, bezpieczeństwa produktów i nieuczciwej konkurencji” – zauważono w niedawno opublikowanej w czasopiśmie „Science” analizie dotyczącej regulacji AI w tym azjatyckim kraju, gdzie rząd aktywnie pracuje nad szerszym, kompleksowym prawem.

Chińska Administracja Cyberprzestrzeni (CAC), główny organ regulacyjny, jest odpowiedzialna za opracowanie wszystkich wytycznych dotyczących standardów technicznych i etycznych , które powinny regulować rozwój sztucznej inteligencji. Na przykład, zgodnie z rozporządzeniem, które weszło w życie 1 września, dostawcy usług muszą „wyraźnie oznaczać wszystkie treści generowane przez sztuczną inteligencję, które mogą wprowadzać w błąd lub dezorientować opinię publiczną”. W tym roku zatwierdzono również, że dostawcy generatywnej sztucznej inteligencji muszą przed udostępnieniem swoich algorytmów poddać je ocenie bezpieczeństwa przez CAC.

W ciągu ostatnich pięciu lat , według danych opublikowanych przez Ministerstwo Przemysłu i Technologii, liczba chińskich firm AI wzrosła z nieco ponad 1400 do ponad 5000. Wsparcie finansowe ze strony rządu Xi Jinpinga okazuje się kluczowe w niwelowaniu luki technologicznej w stosunku do USA: w latach 2013–2023 przedsiębiorstwa państwowe zainwestowały około 209 miliardów dolarów w przedsiębiorstwa związane ze sztuczną inteligencją, podczas gdy w tym roku wydatki sektora publicznego na AI mają przekroczyć 400 miliardów juanów (około 50 miliardów euro). Ponadto, jak podaje Światowa Organizacja Własności Intelektualnej, azjatycki gigant publikował rocznie więcej patentów na wynalazki z zakresu generatywnej AI przez ostatnie osiem lat niż wszystkie inne kraje razem wzięte.

Na początku tego roku nieoczekiwane pojawienie się nowego modelu open source chińskiego startupu DeepSeek wstrząsnęło globalnymi rynkami. Pekin promieniał z dumy. Jednak jego aspiracje, by stać się liderem w dziedzinie sztucznej inteligencji, kłócą się z wszechobecną cenzurą reżimu, która nieuchronnie hamuje jego postęp w tej dziedzinie. DeepSeek, na przykład, odmawia odpowiedzi na pytania dotyczące treści, które rządząca Partia Komunistyczna uznaje za „wrażliwe”.

Przepisy z zeszłego roku stanowiły, że aby publikować generatywne modele sztucznej inteligencji, dostawcy „muszą odfiltrować treści nielegalne lub szkodliwe, w tym treści promujące ekstremizm, przemoc, pornografię lub podżegające do obalenia władzy państwowej”. CAC jasno stwierdza, że ​​wszystkie materiały generowane przez sztuczną inteligencję muszą „szanować podstawowe wartości socjalistyczne”. W Pekinie wysocy rangą urzędnicy publicznie argumentują, że sztuczna inteligencja powinna służyć „dobru wspólnemu” i być dostępna dla wszystkich, ale celowo zapominają dodać, że jako pierwsi blokują każdy model, który nie poddaje się cenzurze państwowej.