SZCZEGÓŁOWO: Jak poważny jest problem bezdomności w Hiszpanii?

W zależności od punktu widzenia i miejsca, z którego pochodzisz, możesz pomyśleć, że w Hiszpanii jest albo dużo, albo bardzo mało bezdomnych.

Jeśli na przykład pochodzisz z małego miasteczka w Szwecji lub Szwajcarii, a nawet z wiejskiej części Hiszpanii, to nocny spacer po centrum Madrytu czy Barcelony może cię zaszokować liczbą osób sin hogar lub sin techo (bezdomnych) na ulicy.

Jeśli jednak pochodzisz z dużego miasta w Wielkiej Brytanii lub USA, możesz pomyśleć, że liczba osób bezdomnych w Hiszpanii jest, relatywnie rzecz biorąc, dość niska.

Jak niedawno donosił The Local, w niektórych częściach Hiszpanii problem ten narasta. Na przykład lotnisko Madryt-Barajas odnotowało gwałtowny wzrost liczby osób bezdomnych, które tam nocują.

Według statystyk operatora lotniska Aena w Hiszpanii i Urzędu Miasta Madryt, w samym Barajas jest obecnie od 370 do 500 osób bezdomnych, podczas gdy dekadę temu ich liczba wynosiła zaledwie 40.

Po otrzymaniu wiadomości e-mail od jednego z naszych czytelników z Girony, zaniepokojonego rosnącą liczbą osób bezdomnych w katalońskim mieście i proszącego nas o zbadanie problemu na szczeblu krajowym, nasza redakcja The Local zbadała tę sprawę, aby uzyskać jaśniejszy obraz bezdomności w Hiszpanii.

CZYTAJ TAKŻE: Pogarszający się problem bezdomności na lotnisku w Madrycie

Ile ich jest?

Oczywiście, biorąc pod uwagę charakter przejściowego trybu życia wielu osób bezdomnych, trudno jest dokładnie określić liczbę osób bezdomnych w Hiszpanii.

Jeśli przyjrzymy się najnowszym oficjalnym danym z hiszpańskiego badania NSI dotyczącego osób bezdomnych z 2022 r., oficjalnie było ich 28 552. Istnieją pewne kwestie metodologiczne dotyczące sposobu, w jaki państwo hiszpańskie zbiera te statystyki, o których wspomnimy później, ale jest to dobry, ogólny przewodnik po tym, jak problem ten ewoluował w Hiszpanii w ostatnich latach.

Rok 2022 był już trzy lata temu, więc sądząc po długoterminowych trendach (więcej na ten temat poniżej), możemy założyć, że od tego czasu nastąpił wzrost. Biorąc pod uwagę zmienność rynku nieruchomości w Hiszpanii w okresie po pandemii, wydaje się to niemal pewne – szczególnie w największych miastach Hiszpanii.

Według niektórych raportów liczba ta do końca 2024 r. wyniesie ponad 40 000. Hiszpańska organizacja charytatywna Caritas udzieliła pomocy 42 336 osobom bezdomnym w Hiszpanii w 2023 r. , co stanowi wzrost o 7,2% w porównaniu z rokiem poprzednim, zgodnie z danymi kampanii „Nikt nie jest bezdomny w 2024 r.”.

Owszem, niektórzy ludzie mogli skorzystać z pomocy dwukrotnie lub w różnych miejscach, ale przyjmując tę ​​liczbę jako górny próg, można rozsądnie wnioskować, że liczba osób bezdomnych w Hiszpanii w 2025 r. wyniesie co najmniej około 35–40 tys.

Oczywiście, wiele osób bezdomnych nie będzie miało kontaktu z organizacjami charytatywnymi ani służbami socjalnymi i dlatego żyje poza statystykami, co oznacza, że ​​liczba ta może być jeszcze wyższa. Podobnie, strona internetowa Idealista zajmująca się mieszkalnictwem podaje, że liczba slumsów i dzielnic slumsów w Hiszpanii wzrosła o 25 procent w ciągu dekady.

Kim są osoby bezdomne w Hiszpanii?

Reportaż Europa Press pomógł rzucić nieco światła na demograficzny podział bezdomnych w Hiszpanii. Według wyników projektu „Nocne liczenie bezdomnych w Hiszpanii 2023” 58 procent osób bezdomnych w Hiszpanii to obcokrajowcy, a połowa z nich jest w wieku od 30 do 54 lat.

Jednakże wśród młodych bezdomnych, zdecydowaną większość stanowią obcokrajowcy: 83 procent bezdomnych osób poniżej 30 roku życia w Hiszpanii to obcokrajowcy, podczas gdy starsi bezdomni częściej są Hiszpanami.

Jeśli chodzi o pochodzenie bezdomnych Hiszpanów, dane sugerują, że większość z nich pozostaje blisko domu. Konkretnie, biorąc pod uwagę prowincję urodzenia, 59 procent zostało zidentyfikowanych w tej samej prowincji, w której się urodzili, podczas gdy pozostałe 39 procent pochodziło z innych prowincji.

Jeśli przyjrzeć się bliżej regionom geograficznym, to głównym regionem pochodzenia osób bezdomnych w Hiszpanii jest Maghreb (33 proc.), a następnie UE (27 proc.) i Ameryka Południowa (18 proc.).

Jeśli chodzi o narodowość, 62 procent wszystkich bezdomnych obcego pochodzenia w Hiszpanii pochodzi zaledwie z pięciu krajów: Maroka (27 procent), Rumunii (18 procent), Kolumbii (8 procent), Algierii (7 procent) i Senegalu (3 procent).

Bezdomne kobiety obcego pochodzenia częściej niż mężczyźni pochodzą z Europy (41 procent w porównaniu do 27 procent) i Ameryki Łacińskiej (38 procent w porównaniu do 17 procent). Natomiast odsetek kobiet pochodzących z Afryki (20 procent) jest znacznie niższy niż odsetek mężczyzn (54 procent).

Czy problem bezdomności w Hiszpanii się pogłębia?

Jak wspomniano wcześniej, chociaż dokładne dane są trudne do ustalenia, w ostatnich latach w Hiszpanii obserwuje się wzrost bezdomności.

Według danych z badania NSI dotyczącego centrów i usług dla osób bezdomnych, przeciętne dzienne obłożenie zasobów zakwaterowania dla osób bezdomnych wyniosło 17 800 osób w 2020 r., w porównaniu do około 18 000 w 2010 r. i nieco ponad 10 000 w 2006 r. Jest to wyraźna tendencja wzrostowa, niezależnie od tego, jak mierzone są liczby.

Ogólnie rzecz biorąc, dane z badania z 2022 r. pokazują, że liczba osób bezdomnych w kraju wzrosła znacząco – o około jedną czwartą (24,5 procent) – w porównaniu z liczbą osób zidentyfikowanych w tym samym badaniu przeprowadzonym w 2012 r.

Należy zauważyć, że te statystyki nie są całkowicie wiarygodne. Wiele zestawów danych opiera się na wskaźnikach obłożenia schronisk dla bezdomnych i zakwaterowania, z czego nie wszyscy bezdomni korzystają lub do czego nie mają dostępu.

Inne badania liczą liczbę osób śpiących na ulicy, co jest dobrą metodologią pozwalającą na szerokie zrozumienie problemu w centrach miast, ale nie uwzględniają licznych osób bezdomnych, które śpią na ulicy, w squatach lub podobnych miejscach, które nie są uwzględniane w statystykach.

Jak Hiszpania wypada na tle innych krajów?

Chociaż problem bezdomności w Hiszpanii wyraźnie narasta, to jeśli chodzi o same liczby, to w porównaniu z wieloma innymi krajami jest to wynik bledszy.

Patrząc na stronę World Population Review (która używa liczby 28 000 dla Hiszpanii), sąsiadująca Francja ma 333 000 osób bezdomnych. W Wielkiej Brytanii liczba ta wynosi 380 000.

W Niemczech jest ich około 262 000, a we Włoszech 96 000.

Choć z czasem problem bezdomności w Hiszpanii narasta, nie wydaje się jeszcze tak dotkliwy, jak w innych krajach.

Rozwiązania

Mimo że bezdomność stanowi w Hiszpanii stosunkowo mniejszy problem niż w niektórych innych krajach, niestabilność hiszpańskiego rynku nieruchomości w ostatnich latach sprawia, że ​​wiele osób jest zagrożonych ubóstwem lub bezdomnością.

Według raportu Banku Hiszpanii około 45 procent osób mieszkających w wynajmowanych lokalach jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym – jest to najwyższy odsetek w Europie.

Podobnie, Hiszpania historycznie niedoinwestowała programy socjalne mające na celu pomoc bezdomnym. Raport rządowy na temat bezdomności stwierdza, że: „Tradycyjnie hiszpańskie administracje publiczne przeznaczały mniej wydatków publicznych na polityki socjalne najbardziej bezpośrednio związane z bezdomnością i wykluczeniem mieszkaniowym niż sąsiednie kraje.

W 2019 r., ostatnim roku, dla którego dostępne są dane, europejskie wydatki na wykluczenie wyniosły 217 euro (według parytetu siły nabywczej lub PPP) na mieszkańca, a na mieszkalnictwo 130 euro (według PPP) na mieszkańca(2). W Hiszpanii wydatki wynoszą odpowiednio 64 i 30 euro (według PPP). Wydatki Hiszpanii w tych dwóch obszarach ochrony socjalnej stanowią 27 procent wydatków w strefie euro”.

Inwestowanie w programy socjalne, aby pomóc bezdomnym, byłoby początkiem, ale znacząca reforma hiszpańskiego budownictwa socjalnego również by pomogła. Zasób budownictwa socjalnego w Hiszpanii stanowi zaledwie 1,5 procent wszystkich domów w porównaniu do europejskiej średniej wynoszącej 9 procent.