Laura Restrepo i jej nowa powieść: Okrutny bóg inspirowany Trumpem i Netanjahu

Kolumbijska pisarka Laura Restrepo wyobraża sobie świat rządzony przez boga bez współczucia , który ukrywa się pod imieniem Abismo, ale którego twarz przypomina jej prawdziwych przywódców: „Jest trochę jak Trump, a trochę jak Netanjahu” – przyznaje autorka w wywiadzie .

Restrepo (Bogota, 1950) opisuje swoją najnowszą powieść Soy la daga y soy la herida , wydaną przez Alfaguara i zaprezentowaną kilka dni temu w Bogocie, jako „okrutną farsę”, napisaną pomiędzy oburzeniem wojną w Strefie Gazy a bezradnością wobec współwinnego milczenia wielu rządów.

Kat w jej opowieści, Mercy Dagger, jest posłusznym zabójcą , który zaczyna się chwiać, gdy nastoletnia dziewczyna niespodziewanie budzi w nim hamletowskie wątpliwości: „Jest pełen wątpliwości co do tego, czy powinien zabić, czy nie” – wyjaśnia autorka.

Dagger to postać, którą Restrepo stworzył już w poprzedniej historii, a która teraz zyskuje nowe życie: „Istniała już w poprzedniej historii, historii w książce zatytułowanej Pecado (2016)” — mówi, wyjaśniając, że „było to interesujące doświadczenie, jak ponowne spotkanie ze starym przyjacielem”.

Dla Restrepo, pierwszej Latynoski, która w 2004 r. otrzymała nagrodę Planeta za powieść Delirio , powieść ta jest buntem przebranym za komedię : groteskową sceną, w której kat zostaje przedstawiony w sposób humanistyczny, a bóg uosabia najgorsze wyobrażenia współczesnej władzy.

„Chciałem, żeby Abismo (jak nazywa boga) był trochę jak te nikczemne, wszechmocne postacie, które są w stanie zniszczyć miasto i pozbawić je ziemi, by stworzyć uzdrowisko” – wyjaśnia.

Zainspirowana nieudaną próbą wjazdu do Strefy Gazy z organizacją Lekarze bez Granic , autorka wnikliwie obserwuje, w jaki sposób zabójstwo tysięcy Palestyńczyków zostało „przemilczane” przez władze i zniekształcone przez fałszywe wiadomości.

„Jesteśmy pokoleniem, które było świadkiem ludobójstwa ukrywanego milczeniem” – ubolewa, przypominając pytanie, które pojawiło się u bram Gazy: „Musi być sposób, aby wyrazić to w literaturze”.

W tym kontekście jego powieść jest zarówno krytyką, jak i katharsis . Abismo, bóg decydujący o tym, kto żyje, a kto umiera, jest uosobieniem zinstytucjonalizowanej dehumanizacji: „Przywódcy zdolni do burzenia miast i budowania uzdrowisk” – mówi, jakby to była bajka, choć w rzeczywistości mówi o teraźniejszości.

Restrepo doskonale zna smak przemocy. Brała udział w procesie pokojowym z partyzancką grupą M-19 i sama doświadczyła napięć między wojną a pojednaniem w Kolumbii.

„Uważam , że byliśmy narodem poddanym ogromnym dawkom przemocy , a jednocześnie narodem, który nieustannie walczy o pokój” – stwierdza, dodając, że pomimo „wzlotów i upadków, porażek i osiągnięć” Kolumbia jest narodem „przekonanym, że musimy nieustannie walczyć o pokój”.

Dlatego docenia upór swojego kraju w dążeniu do porozumienia , ale przeciwstawia to krytyce, że Europa nie próbowała mediacji w wojnie na Ukrainie: „Mogła ją powstrzymać, ale tego nie zrobiła”.

Chociaż powieść koncentruje się na Mercy Dagger i jej moralnym dylemacie, kobiety, będące bohaterkami poprzednich dzieł, takich jak Hot Sur czy The Dark Bride , w powieściach I Am the Dagger i I Am the Wound pełnią rolę cichych katalizatorów zmian .

Nastolatka o imieniu Dix wywołuje „pęknięcie w kata” nie mówiąc ani słowa, „po prostu jej istnienie go niepokoi”.

„Miłość przyprawia go o zawrót głowy” – podsumowuje autor. Jakby nawet w najciemniejszym scenariuszu było jeszcze miejsce na załamanie, zwątpienie, odkupienie.