Urlop ze łzami w oczach: dlaczego pracownicy Rostselmash nie są zadowoleni z przymusowego urlopu

W oficjalnym oświadczeniu spółki podkreślono, że środek ten jest koniecznością spowodowaną obecną sytuacją ekonomiczną w rolnictwie. Podkreśla się, że producenci rolni nie mają możliwości zakupu potrzebnego im sprzętu, co doprowadziło do znacznego spadku popytu na rynku.

W marcu tego roku Rostselmash przeszedł na czterodniowy system pracy z powodu prawie trzykrotnego spadku popytu na wyroby gotowe. W kwietniu firma powróciła do normalnego trybu pracy, ale zmniejszyła zatrudnienie o dwa tysiące osób.

Rok 2024 stał się najgorszym rokiem pod względem sprzedaży w ciągu ostatniej dekady. W pierwszych czterech miesiącach 2025 roku wolumen dostaw sprzętu do zbioru zbóż od wszystkich producentów zmniejszył się o 76% w porównaniu z rokiem 2021. Dostawy sieczkarni polowych i ciągników spadły o prawie połowę. W związku z tym zaistniała potrzeba ograniczenia wolumenu produkcji.

Dla ponad 15 tysięcy pracowników przedsiębiorstwa wynagrodzenie za przymusowy urlop wynosi dwie trzecie wynagrodzenia. Ale jeszcze większym zagrożeniem jest utrata pracy w niedalekiej przyszłości, jeśli sytuacja ze sprzedażą maszyn rolniczych nie ulegnie zmianie. A to jest podwójnie obraźliwe dla Rostselmash, który może konkurować z najlepszymi zagranicznymi koncernami, starającymi się unowocześniać produkcję według światowych standardów.

Sprzęt Rostselmash niczym nie ustępuje konkurencji. Zdjęcie: Rostselmash

W 2024 roku, na mocy dekretu Prezydenta Federacji Rosyjskiej, Rostselmash został odznaczony Orderem Honoru za to, że zakład uruchomił trzy nowe kompleksy produkcyjne: do produkcji sprzętu ciągnikowego; do produkcji zautomatyzowanych i mechanicznych skrzyń biegów, osi i przekładni redukcyjnych przeznaczonych do ciągników, kombajnów i maszyn stosowanych w budownictwie drogowym; oraz przedsiębiorstwo zajmujące się montażem przyczep i sprzętu montowanego na potrzeby rolnictwa. Bezprecedensowa skala tych projektów wynika z ich niemal równoczesnej realizacji.

Spośród kombajnów zbożowych na rynek weszły modele z napędem na wszystkie koła NOVA i VECTOR, a także TORUM 785, wyposażony w półgąsienicowy podwozie opracowane przez firmę. Jesienią firma zaprezentowała pierwsze modele stworzone na bazie nowej uniwersalnej platformy: kombajn zbożowy H820 klasy 8 z unikalnym hybrydowym systemem omłotu i separacji oraz kombajn S530 klasy 5 z tradycyjnym systemem omłotu.

W maju firma oficjalnie zaprezentowała ładowarki czołowe i teleskopowe – pierwsze egzemplarze sprzętu, które zapoczątkowały zupełnie nowy obszar jej działalności: projektowanie i produkcję sprzętu do budowy dróg.

Odnotowano znaczące osiągnięcia w zakresie pozyskiwania nowych możliwości technicznych. W grudniu rozpoczęły się testy automatycznej skrzyni biegów PowerShift, przeznaczonej do ciągników o mocy od 440 do 620 koni mechanicznych. Do tej pory w Rosji nie produkowano takich skrzyń biegów.

Współwłaściciel Rostelmaszu, Konstantin Babkin, przypisuje obecne problemy ze sprzedażą produktów nie tylko wygórowanym stopom procentowym Banku Centralnego, które również wpłynęły na wzrost opłat za dzierżawę maszyn rolniczych. Od 2013 roku rząd dopłaca do zniżek na maszyny rolnicze, których szczyt przypadł na 2017 rok. Wówczas rolnicy otrzymali 15,7 mld rubli. Jednak w 2023 r. pomoc rządowa spadła do dwóch miliardów.

Ponadto rosyjski system podatkowy, tak jak dotychczas, nastawiony jest na eksport surowców, a nie na wytwarzanie złożonych produktów.

— Współczesny system podatkowy powstał w latach 90. i ma na celu umożliwienie opłacalnego eksportu surowców z Rosji. — mówi Konstantin Babkin. — Eksporterzy surowców jako pierwsi otrzymują zwrot podatku VAT; nie płacą ceł. To bardzo różni się od systemów obowiązujących w innych krajach. Na przykład w Chinach podatek VAT nie jest zwracany w przypadku eksportu surowców; Podatek ten jest zwracany eksporterom produktów gotowych, natomiast VAT nie jest zwracany eksporterom ropy naftowej, gazu, drewna i rudy. W ten sposób eksport surowców staje się o 20% mniej opłacalny.

A z nami eksportujesz i sprzedajesz surowce za granicę. Stymuluje to eksport nieprzetworzonych surowców, a surowce, takie jak metale i energia elektryczna, są tutaj droższe niż na rynkach światowych.

Ponadto przedsiębiorstwa, które inwestują w rozwój, kupują maszyny, budują warsztaty, nie muszą płacić podatku dochodowego ani żadnych odliczeń od tych kosztów. Z tego przywileju korzystają Chiny i Ameryka, a także Rosja pod koniec lat 90., za rządów Primakowa. W ten sposób rządy innych krajów, a także rząd Primakowa, stymulują nie konsumpcję i nie eksport pieniędzy z przedsiębiorstw, lecz inwestycje w rozwój.

W Rosji panuje przekonanie, że podatki dochodowe są niskie, zwłaszcza w odniesieniu do powszechnie znanej stawki 13%. Jeśli jednak rozważymy sytuację na przykładzie Rostselmash lub dowolnego innego przedsiębiorstwa, to rzeczywiste obciążenie podatkowe funduszu płac wynosi 53%. Oznacza to, że gdy przedsiębiorstwo wydaje 100 rubli na pracownika, do budżetu trafia 53 ruble, a pracownik otrzymuje tylko 47 rubli.

W Chinach nie ma podatków dla pracowników o dochodach poniżej 60 tysięcy rubli miesięcznie, a następnie stopniowo rosną. W Kanadzie sytuacja wygląda podobnie dla pracowników zarabiających do 120 tysięcy rubli miesięcznie (w rublach) – podatek również wynosi zero, a następnie stopniowo rośnie. W Rosji państwo pobiera od przedsiębiorstw znaczne kwoty za każdego pracownika.

Co ciekawe, kurierzy prowadzący działalność na własny rachunek płacą zaledwie 6% podatku, co stanowi znacznie mniej niż 53%, które płacą firmy. W związku z tym system podatkowy nakłada znacznie wyższe podatki na osoby pracujące w zakładach produkcyjnych. Konstantin Babkin twierdzi, że sektor usług jest mniej opodatkowany niż sektor wykonujący ciężką pracę fizyczną czy inżynieryjną.