Eski Başbakan resmen suçlandı

Bangladeş'te özel bir mahkeme, Pazar günü eski Başbakan Şeyh Hasina'yı, 2024'te rejiminin devrilmesine yol açan halk ayaklanması sırasında işlendiği iddia edilen insanlığa karşı suçlarla suçladı.

Başsavcı Tajul İslam, Bangladeş devlet televizyonundan (BTV) canlı yayınlanan benzeri görülmemiş bir duruşmada mahkemeye resmi şikayette bulundu.

Hasina, haftalarca süren şiddetli huzursuzluğun ardından Ağustos 2024'te ülkeden kaçarak komşu Hindistan'a sığındı; ancak Hindistan, Bangladeş yetkililerinin iade taleplerine hiçbir zaman yanıt vermedi.

BM'ye göre, 2009 yılında iktidara gelen ve ülkede "demir leydi" olarak bilinen Hasina'ya karşı başlayan ayaklanmanın bastırılması sırasında en az bin 400 kişi öldürüldü.

Dava, özellikle 1971 Bangladeş kurtuluş savaşı sırasında işlenenler olmak üzere uluslararası hukuka göre suçlanan kişileri soruşturmak ve yargılamak amacıyla 2009 yılında kurulan özel bir mahkeme tarafından araştırıldı.

Özel mahkeme, Hasina'yı toplu katliamlar, yaralanmalar, kadınlara ve çocuklara yönelik şiddet, cesetlerin yakılması ve yaralılara tıbbi tedavi verilmemesiyle sonuçlanan eylemlere emir vermekle suçladı.

İspanyol haber ajansı EFE'nin haberine göre mahkeme raporunda, ayaklanma sırasında bin 500'den fazla kişinin öldürüldüğü, 25 binden fazla kişinin yaralandığı ve çok sayıda kişinin işkence ve diğer insanlık dışı muameleye maruz kaldığı iddia ediliyor.

Eski İçişleri Bakanı Asaduzzaman Han Kemal ve eski Emniyet Genel Müdürü Chowdhury Abdullah El-Mamun'un da suç ortakları olarak gösterildiği bildirildi.

“Temmuz Devrimi” olarak da bilinen halk ayaklanması, başlangıçta öğrencilerin ayrımcı istihdam kotalarına karşı protestoları sonucu 2024 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleşti.

Hareket, hükümetin sert müdahalesi ve "Temmuz katliamı" olarak adlandırılan ve yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği haberlerinin ardından yoğunlaştı.

Olaylar yaygın bir huzursuzluğa yol açtı ve nihayetinde 5 Ağustos 2024'te Şeyh Hasina'nın Avami Birliği hükümetinin devrilmesine neden oldu.

Ayrıca Pazar günü Bangladeş Yüksek Mahkemesi, Hasina'nın yasaklamasının üzerinden 10 yıldan fazla zaman geçtikten sonra ülkenin ana İslamcı partisi Cemaat-i İslami'nin seçimlere katılmasına izin verdi.

Cemaat-i İslami, tüzüğünün Bangladeş'in laik anayasasına aykırı olması nedeniyle Yüksek Mahkeme tarafından 2013 yılında seçimlere katılmaktan men edildi.

Partinin avukatı Shishir Monir, bugün alınan kararın, 170 milyonluk nüfusun çoğunluğu Müslüman olan Bangladeş'te "demokratik, kapsayıcı ve çok partili bir sistemin" kurulmasına olanak sağlayacağını söyledi.

France-Presse haber ajansının (AFP) aktardığına göre, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Etnik veya dini aidiyetleri ne olursa olsun Bangladeş halkının Cemaat'e oy vermesini ve Parlamento'nun yapıcı tartışmalara sahne olmasını umuyoruz" dedi.

Mahkemenin kararı, Hasina rejimi sırasında Cemaat-i İslami'nin üst düzey bir liderine verilen idam cezasının Yüksek Mahkeme tarafından bozulmasından birkaç gün sonra geldi.

Azharul İslam, 2012 yılında tutuklandı ve iki yıl sonra Bangladeş'in 1971'deki Pakistan'dan bağımsızlık savaşı sırasında tecavüz ve cinayet de dahil olmak üzere suçlamalardan suçlu bulundu. Cemaat-i İslami, savaş sırasında Pakistan'ı destekledi; ancak bu durum Bangladeş'teki birçok kişi tarafından hala hoş karşılanmıyor.

Değişimin bir diğer işareti olarak Bangladeş bugün, ülkenin kurucu cumhurbaşkanı Şeyh Hasina'nın babası Şeyh Mucibur Rahman'ın resminin bulunduğu banknotları değiştirmek üzere yeni banknotlar çıkardı. Mujibur Rahman (1920-1975), 1971'de Pakistan'dan bağımsızlığını kazandığı tarihten 1975'te suikasta uğrayana kadar Bangladeş'i yönetti.