Patatesin atası domates çıktı!

HABER MERKEZİ

Oluşturulma Tarihi: Ağustos 01, 2025 11:21

Araştırma kapsamında kültür patatesleri ve 56 yabani tür de dahil olmak üzere 450 farklı patates genomu incelendi. Bilim insanları, patatesin bugünkü şeklini almasını sağlayan iki temel geni de tespit etti:

• SP6A: Yumru oluşumunu tetikleyen gen. Domates kökenli.
• IT1: Yer altında büyüyen gövde yapısının gelişimini sağlayan gen. Etuberosum kaynaklı.

Bu iki genin birleşmesi, patatesin toprak altında yumru oluşturarak gelişmesini mümkün kıldı.

AND DAĞLARI’NDA EVRİMSEL ATILIM

Araştırmaya göre patatesin atası sayılabilecek bu melez bitki, Güney Amerika’daki And Dağları'nın yükselmesiyle birlikte değişen iklim koşullarına uyum sağladı. Tohumdan değil, yumrudan çoğalabilen bu bitki türü, yüksek rakımlı ve zorlu çevre koşullarına direnç gösterdi. Zamanla birçok farklı patates türüne evrildi.

Araştırmayı yürüten ekipten bitki genetikçisi Robin Buell, “Bu hibritleşme olayı, sadece iki türün birleşmesi değil; doğrudan yeni bir tür ve yeni bir organın (yumru) ortaya çıkışıdır” dedi.

TARIMDA YENİ UFUKLAR AÇABİLİR

Bilim insanlarına göre bu keşif, yalnızca evrimsel bir gizemi çözmekle kalmıyor; aynı zamanda gelecekteki tarımsal yeniliklerin de önünü açıyor. Örneğin, domatesin genetik olarak yumru üretmesi sağlanabilir ya da patatesin tohumla daha verimli çoğalması mümkün hale getirilebilir.

And Dağları’nda evrimleşen bu yumrulu bitki, binlerce yıl boyunca Güney Amerika’daki yerli halklar tarafından yetiştirildi. 1500’lü yıllarda Avrupa’ya ulaşan patates, bugün dünya genelinde en çok tüketilen tarım ürünlerinden biri.