Riese waarschuwt voor volgende bankencrisis

Na een recordbrutowinst in 2024 van 3,3 (2023: 3,2) miljard euro houdt de DZ Bank Group de dividenduitkering aan haar eigenaren, bijna 700 Volksbanken en Raiffeisenbanken, constant op 448 miljoen euro. CEO Cornelius Riese combineerde deze beslissing tijdens de jaarlijkse persconferentie op dinsdag met kritiek op de sector, waarin het gebruikelijk is geworden om het rendement op het eigen vermogen te optimaliseren door het eigen vermogen te verlagen.

Zonder namen van concurrenten te noemen, mikt Riese waarschijnlijk op Deutsche Bank en Commerzbank , die de komende jaren via dividenden en de inkoop van eigen aandelen enkele miljarden euro's aan 'overtollig eigen vermogen' aan hun aandeelhouders willen teruggeven. Daarmee willen ze de winst per aandeel en dus het rendement op het eigen vermogen verhogen, terwijl de jaarlijkse winst gelijk blijft. Deze trend in de sector, aldus Riese, is “een indicator van een dreigende financiële crisis op de middellange termijn.” Dit komt doordat het risico toeneemt dat banken plotselinge verliezen niet meer zelf kunnen opvangen.

DZ Bank, die niet beursgenoteerd is en een solide aandeelhoudersbasis heeft in de VR-banken, wil deze trend in de sector niet volgen. Vergeleken met Commerzbank en Deutsche Bank , die streven naar een kernkapitaalratio van circa 14 procent, was DZ Bank eind 2024 al goed gekapitaliseerd met een kernkapitaalratio van 15,8 procent. Volgens Riese moet de kernkapitaalratio stijgen tot ruim 16 procent. Voor het lopende jaar verwacht de DZ Bank Groep een winst vóór belastingen van 2,5 miljard euro tot 3 miljard euro. Hierdoor daalt het rendement op het eigen vermogen, wat echter geen grote rol speelt voor het coöperatieve netwerk.

Maar ook daar verloopt niet alles vlekkeloos. Union Investment (plus 27 procent ten opzichte van het voorgaande jaar) en de verzekeraar R+V (plus 23 procent) leverden elk een onverwacht hoge winstbijdrage van EUR 1,2 miljard aan de geconsolideerde winst van DZ Bank, die voornamelijk voortkwam uit kapitaalmarktactiviteiten. Maar juist het fondsbedrijf Union, waarvan het open-end vastgoedfonds “Uni Immo Wohnen ZBI” vorig jaar met 17 procent moest worden afgewaardeerd, leed reputatieschade. Ook zij heeft onlangs een negatief vonnis van de rechtbank gekregen. Het fonds had daarom niet verkocht mogen worden in een van de laagste risicoklassen. Volgens Riese, CEO van DZ Bank, vormt de uitspraak, waartegen waarschijnlijk beroep zal worden aangetekend, een bedreiging voor het voortbestaan ​​van de gehele vastgoedfondsensector. “We hebben het over de toekomst van vastgoedfondsen in Duitsland – niets meer en niets minder”, aldus Riese.

Er is duidelijk sprake van weinig fluctuaties in open-end vastgoedfondsen in de afgelopen decennia. Beleggers hebben genoegen genomen met lage rendementen voor dit lage risico. Als ze nu in risicovolle klassen zouden worden ingedeeld, samen met derivaten en illiquide beleggingen, “zullen vastgoedfondsen niet langer worden verkocht”, voorspelde Riese. En de directeur van DZ Bank vervolgde: “Wie zou er dan in onroerend goed in Duitsland investeren?” Hij noemde: huizenbouwers, woningbouwcoöperaties, de staat. Als er echter meer hedgefondsen zich met appartementen gaan bemoeien, ontstaan ​​er ook maatschappelijke vragen, waarschuwde hij, met het oog op de bewoners, die waarschijnlijk te maken zouden krijgen met forse huurverhogingen.

In de zakelijke klantensector groeide het kredietvolume van DZ Bank AG met zes procent tot ruim 90 miljard euro in 2024. De vraag naar binnenlandse investeringen is vrij zwak, maar DZ Bank is hier ook gegroeid, aldus bestuurslid Johannes Koch. DZ Bank groeit sterker met gestructureerde financiering van overnames en projecten in het buitenland met een link naar Duitsland, bijvoorbeeld op het gebied van hernieuwbare energie. DZ Bank maakt hierbij gebruik van haar expertise op buitenlandse vestigingen, bijvoorbeeld in New York.

Riese voorspelt echter dat de kredietgroei in 2025 zal vertragen. Een groot deel van de risicovoorziening van 457 miljoen euro (vorig jaar: 82 miljoen euro) in 2024 is toe te schrijven aan de zaak van de agrarische groep Baywa , waarbij DZ Bank voor een bedrag in de miljoenen dollars betrokken is. De bank is er immers pas sinds kort in geslaagd een consortium van banken op te richten en hoeft het kredietrisico dus niet alleen te dragen, aldus Riese. Hij was het er niet mee eens dat er ook een verplichting bestond om contracten te sluiten met VR-banken die te snel groeiden. DZ Bank onderzoekt elke krediet- en liquiditeitsbeslissing zorgvuldig, ook als het om een ​​lid van het coöperatieve netwerk gaat. “We hebben een cultuur die uitnodigt tot tegenstrijdigheden,” verzekerde Riese.

Over het onderwerp ESG/duurzaamheid klaagde de CEO dat in de VS “het opportunisme van de elites daar” moeilijk te verdragen was. DZ Bank hoeft zichzelf niet te corrigeren na het aantreden van de regering-Trump: "Wij zijn niet de ESG-politie, maar de transformatiefacilitator", verduidelijkte Riese. Men zou echter ook aan minder bureaucratie voor banken moeten denken als het gaat om ESG-financiering.

DZ Bank wil ook groeien door een rol te spelen in de “tactische consolidatie” van de bankensector. Riese noemde hierbij mogelijke Europese initiatieven op het gebied van betalingsverkeer. Onlangs heeft DZ Bank de deposito-activiteiten van Apobank overgenomen en is daarmee uitgegroeid tot de derde bank in Duitsland op dit gebied.