The Business Note: VHS, DVD, Blu-ray... wie heeft de formatoorlog gewonnen?

De 'oorlog' van formaten
Afbeelding gegenereerd met ChatGPT
Eerst was er VHS, met zijn eindeloze terugspoelen en dikke hoezen; daarna kwam dvd, die betere kwaliteit beloofde en minder ruimte in beslag nam. Een tijdlang probeerde Blu-ray de overhand te nemen, maar de opkomst van internet veranderde de spelregels.
Tegenwoordig zijn fysieke formaten bijna vergeten en vervangen door streamingplatforms die in de cloud opslaan wat ooit hele schappen vulde. Dit is het verhaal van hoe video niet alleen heeft veranderd wat we kijken, maar ook hoe we het opslaan, delen en consumeren.
(Lees meer: IBM onthult kwantumtoekomst: eerste commerciële computer zou in 2029 kunnen arriveren)
Het begon allemaal met een scherm
Halverwege de jaren vijftig deed televisie geleidelijk zijn intrede in de huiskamers en werd het een alledaags apparaat. Tegen die tijd was het genieten van een programma een belangrijk onderdeel geworden van de gezinsroutines over de hele wereld.
Er was echter nog één detail dat onopgelost bleef. Om de draad van de verhalen op het scherm te kunnen volgen, was het noodzakelijk om op de uitzenddata te letten. Als iemand om de een of andere reden een aflevering miste, waren er slechts twee opties: wachten op een herhaling of via mond-tot-mondreclame te weten komen wat er gebeurd was.
Bedrijven waren al jaren bezig met het vinden van manieren waarop mensen op elk gewenst moment toegang konden krijgen tot deze content. De oplossing hiervoor kwam pas in het begin van de jaren zeventig.

Televisie
iStock
De videobandoorlog
In 1970 waren de Japanse bedrijven Sony en JVC er zich van bewust dat de toekomst van thuisentertainment lag in de videocassette, een opslagmedium dat op dezelfde manier functioneerde als audiocassettes, maar vanwege de omvang van de speler en de kosten voornamelijk in de commerciële sector werd gebruikt.
Sony was de eerste die een idee voor de thuismarkt introduceerde. In 1975 lanceerde het merk een video-opnamesysteem dat het Betamax noemde. Het nam ontwerpdetails over van twee eerdere formaten en richtte zich op het maximaliseren van het gebruik van tape om kosten te besparen en zo een betere audio- en videokwaliteit te bieden.
Een jaar later introduceerde JVC zijn eigen formaat, dat het VHS noemde. In tegenstelling tot zijn voorganger was de ontwikkeling ervan niet alleen gericht op het aanbieden van een product in één formaat dat consumenten niet in verwarring zou brengen bij de aankoop, maar ook op het mogelijk maken van langere opnametijden.
Toen er twee producten op de markt waren die in essentie hetzelfde doel dienden, brak er een formaatoorlog uit, waarin beide bedrijven meer dan tien jaar lang met elkaar concurreerden om het standaardmodel te worden.
Op het slagveld zorgden verschillende factoren ervoor dat VHS een voorsprong kreeg en uiteindelijk de onbetwiste overwinning behaalde.
Aanvankelijk had de tape, ondanks het feit dat Betamax meer detail en helderheid mogelijk maakte, een beperkte speelduur van 60 minuten. VHS-banden daarentegen hadden een opnameduur van twee uur, wat het de kans gaf om het populairste formaat in de filmverhuur te worden.
Aan de andere kant zag JVC, in tegenstelling tot zijn concurrent, een voordeel in het licenseren van zijn technologie aan andere bedrijven. Deze concurrentie hielp de prijzen van zowel de speler als de videocassettes van dit type te verlagen, waardoor meer kopers werden aangetrokken.
In 1980 werd 70% van de Noord-Amerikaanse markt gedomineerd door VHS, en tegen het einde van het decennium draaiden 95% van de videorecorders ter wereld op dit formaat.
In 1988 gaf Sony definitief de handdoek in de ring en besloot het bedrijf apparaten met dit systeem te gaan produceren. Hierdoor raakten de Beta-tapes langzaam maar zeker overbodig.
(Meer nieuws: Apple onthult AI-functie voor livevertaling: wat u moet weten om deze te gebruiken)

VHS
iStock
Dit videoformaat staat bekend als ver vooruitstrevend: het was het eerste optische schijfopslagmedium dat op de markt werd gebracht.
De LaserDisc werd gezamenlijk ontwikkeld door Music Corporation of America (MCA) en Philips. De eerste produceerde de schijven, de tweede de spelers.
Ook bekend als DiscoVision, had het een diameter van 30 centimeter en bestond het uit twee aluminium schijven, bekleed met plastic en aan elkaar gelijmd. Het werd vanaf 1978 op de markt gebracht en werd voornamelijk gebruikt voor het afspelen van films.
Hoewel het formaat video en audio van hogere kwaliteit kon leveren dan zijn concurrenten voor de consumentenmarkt, VHS- en Betamax-videobanden, sloeg LaserDisc nooit echt aan. Dit kwam vooral doordat het wat complexer te bedienen was en ook veel duurder.
Naar schatting maakte in 1998 slechts 2% van de huishoudens gebruik van dit format. In Japan waren de vooruitzichten iets gunstiger, namelijk 10%.
De levensduur van dit systeem duurde tot 2000, toen het werd vervangen door DVD.

LaserDisc
iStock
(Lees meer: Er is geen weg terug: WhatsApp zal deze update in zijn statussen hebben)
DVD domineert de markt
De DVD maakte in 1996 zijn debuut in Japan en verspreidde zich snel over de hele wereld.
In tegenstelling tot zijn voorgangers had dit apparaat meer opslagruimte, verbeterde beeld- en geluidskwaliteit en interactieve functies. Bovendien hoefde er niet teruggespoeld te worden om content vanaf het begin te bekijken.
De populariteit van dit formaat groeide zo sterk dat aan het begin van het nieuwe millennium dvd's de ooit met banden volgepropte schappen vervingen. Sterker nog, in 2003 overtroffen de verkoop en verhuur van dit type schijf die van VHS ruimschoots.
Halverwege de jaren 2000 deed Blu-ray zijn intrede, een formaat dat met dezelfde intensiteit als DVD doorbrak en tot op de dag van vandaag nog steeds hardnekkig standhoudt.
Blu-ray heeft zichzelf in de loop der jaren opnieuw uitgevonden en is een ideaal opslagmedium geworden voor de entertainmentindustrie.
(Meer nieuws: De waarschuwing: waarom mensen nog niet klaar zijn voor humanoïde robots)

DVD
iStock
Met de komst van streamingplatforms zoals Netflix, Amazon, HBO en vele andere bedrijven die in deze dienst hebben geïnvesteerd, is het gebruik van fysieke formaten minder gebruikelijk geworden. Alleen al in Latijns-Amerika zal het aantal abonnees op videodiensten naar verwachting in 2024 de 110 miljoen bereiken, volgens gegevens van de onderzoeksafdeling van Statista.
En hoewel dit cijfer groeit, is het nog te vroeg om fysiek bezit af te schrijven. De reden? Naast de technische kwaliteit bieden formaten zoals dvd en blu-ray consumenten een gevoel van veiligheid.
In een wereld waarin streamingdiensten content zonder waarschuwing kunnen verwijderen, garandeert het bezit van een fysieke kopie blijvende toegang. Bovendien fungeren deze diensten ook als een bewaartool, wat resulteert in een handig alternatief voor een breed scala aan consumenten die niet alleen het materiaal dat ze leuk vinden willen bewaren, maar ook streven naar een completere workoutervaring.
(Meer nieuws: 'Wij zijn klaar om de AI-revolutie in het land te leiden': SAP)
JESSIKA RODRIGUEZ M. Portefeuille
Portafolio