Kanker, het wereldwijde alarm: meer dan 30 miljoen nieuwe diagnoses per jaar in 2050

Op een dag in 2050 zullen 83.000 mensen wereldwijd hetzelfde nieuws krijgen: "Je hebt kanker." Het is alsof een hele stad elke ochtend wordt getroffen. In één jaar betekent dit 30,5 miljoen nieuwe diagnoses en 18,6 miljoen sterfgevallen. Dit blijkt uit een nieuwe analyse van de Global Burden of Disease Study Cancer Collaborators , gepubliceerd in The Lancet , die de toename van het aantal kankergevallen tussen 1990 en 2023 in kaart brengt en prognoses voor de komende halve eeuw schetst. In het onderzoek werden gegevens uit 204 landen en gebieden wereldwijd over 47 soorten of groepen kanker geanalyseerd.

De groeicijfers

Tussen 1990 en 2023 is het aantal kankergevallen meer dan verdubbeld, van 9 naar 18,5 miljoen. In dezelfde periode steeg het aantal sterfgevallen met 74% tot 10,4 miljoen (exclusief niet-melanoom huidkankers). De toekomst ziet er nog dramatischer uit: de komende 25 jaar zal het aantal nieuwe diagnoses met 61% toenemen, terwijl het aantal sterfgevallen door kanker met 75% zal toenemen tot 18,6 miljoen, voornamelijk als gevolg van de bevolkingsgroei en de vergrijzing.

"Kanker draagt ​​in belangrijke mate bij aan de wereldwijde ziektelast en zal naar verwachting de komende decennia toenemen, met een onevenredige groei in landen met beperkte middelen", legt Lisa Force van het Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) van de Universiteit van Washington en hoofdauteur van de studie in The Lancet uit. "Ondanks de duidelijke noodzaak tot actie blijven kankerbestrijdingsbeleid en de implementatie ervan een secundaire prioriteit in de wereldwijde gezondheidszorg, en is de financiering in veel situaties onvoldoende."

Wie betaalt de hoogste prijs?

De zwaarste last rust op de lage- en middeninkomenslanden (LMICS). Zij zijn al verantwoordelijk voor meer dan de helft van de nieuwe diagnoses en twee derde van de sterfgevallen. De cijfers tonen dit aan: tussen 1990 en 2023 daalden de leeftijdsgestandaardiseerde sterftecijfers wereldwijd met 24%, maar alleen dankzij de hoge-inkomenslanden; in lage- en middeninkomenslanden daarentegen steeg de incidentie met 24%, namelijk met 29%. Libanon registreerde de grootste toename in incidentie en sterfte, terwijl de Verenigde Arabische Emiraten de meest significante daling in incidentie en Kazachstan in sterfte zagen. In 2023 was borstkanker de meest gediagnosticeerde kanker, terwijl kanker van de luchtpijp, bronchiën en longen de belangrijkste doodsoorzaak door kanker was.

Preventie: de rol van risicofactoren

Toch bestaat er een strategie om nieuwe diagnoses en sterfte te voorkomen, aangezien de studie schat dat 42% van de kankersterfgevallen in 2023 (4,3 miljoen sterfgevallen) te wijten is aan 44 beïnvloedbare risicofactoren. De belangrijkste is tabak, verantwoordelijk voor 21% van de wereldwijde sterfgevallen. Voor mannen zijn roken, slechte voeding, alcohol, beroepsrisico's en luchtvervuiling de belangrijkste oorzaken. Voor vrouwen zijn, naast tabak, onbeschermde seks, obesitas, ongezonde voeding en hyperglykemie echter de belangrijkste. Er is dus een reële kans op preventie. "Aangezien vier van de tien sterfgevallen verband houden met bekende, beïnvloedbare risicofactoren, zijn er enorme kansen voor preventie, samen met accuratere diagnoses en tijdige behandeling", benadrukt Theo Vos (IHME).

Verminder de sterfte door niet-overdraagbare ziekten met een derde

Hoewel het absolute aantal gevallen en sterfgevallen naar verwachting aanzienlijk zal toenemen tussen 2024 en 2050, is een bemoedigend feit dat de leeftijdsgestandaardiseerde cijfers naar verwachting niet zullen stijgen. Dit betekent dat de groei voornamelijk te wijten zal zijn aan de groeiende bevolking en de wereldwijde vergrijzing. Deze verbetering is echter nog ver verwijderd van het behalen van de ambitieuze doelstelling van de Verenigde Naties voor Duurzame Ontwikkeling (SDG's) om vroegtijdige sterfte door niet-overdraagbare ziekten, waaronder kanker, tegen 2030 met een derde te verminderen.

Een uitdaging voor eerlijkheid

Hoewel de stijging van het aantal kankergevallen grotendeels te wijten is aan vergrijzing en bevolkingsgroei, mag de ongelijkheid in toegang tot zorg niet worden genegeerd. Veel landen beschikken niet over vroege diagnose, innovatieve behandelingen en zelfs registers om gegevens te monitoren. "De stijging van het aantal kankergevallen in lage- en middeninkomenslanden is een dreigende ramp", waarschuwt Meghnath Dhimal van de Nepal Health Research Council . "Kosteneffectieve interventies en multisectorale samenwerking zijn dringend nodig." Deskundigen benadrukken dat investeren in preventie en het versterken van zorgstelsels prioriteit moeten krijgen.