Psychologia: Kiedy uczucia winy i wstydu stają się zbyt silne

„Błędy są naturalną częścią naszego rozwoju osobistego” – mówi dr Steffen Häfner, dyrektor medyczny Klinik am schönen Moos w Bad Saulgau. Ważne jest nie to, czy zrobimy coś źle, „ale jak sobie z tym poradzimy później”.

Wstyd i poczucie winy: jaka jest różnica? Ci, którzy uważają, że naruszyli własne wartości lub oczekiwania innych, często czują się winni. Wstyd z kolei jest raczej uczuciem porażki osobistej. „Może mieć głębszy i paraliżujący wpływ” – mówi Häfner. Emocje te są szczególnie widoczne w codziennym życiu rodzinnym i zawodowym – na przykład, gdy przytłoczona matka krzyczy na swoje dziecko, a następnie zastanawia się, czy jest złą matką. Albo gdy lider zespołu przez kilka dni nie jest pewien siebie po popełnieniu błędu podczas prezentacji.

Häfner radzi życzliwe podejście do samego siebie: „Zamiast pogrążać się w samooskarżaniu, bardziej pomocne jest przyznanie się do błędu i wyciągnięcie z niego wniosków”. Zmiana perspektywy może pomóc, np. zadając sobie pytanie, czy osądzilibyśmy dobrego przyjaciela tak surowo, jak osądzilibyśmy siebie. „Z pewnością ważne jest przyznanie się do własnych błędów i wzięcie za nie odpowiedzialności – ale bez traktowania potknięć jako niewybaczalnych porażek”.

Kluczowymi umiejętnościami w radzeniu sobie z błędami są refleksja, otwarta komunikacja i współczucie. Otwarta rozmowa o niepowodzeniach może przynieść ulgę i zmniejszyć uczucie wstydu. »Pytanie „Co mogę zrobić inaczej w przyszłości?” kieruje nasz wzrok ku przyszłości i otwiera nowe pole do działania”, mówi Häfner. Błędy mogą być początkiem pozytywnych zmian. Apel lekarza: „Potrzebujemy nowej kultury błędu – w rodzinach, szkołach i firmach. Ponieważ tam, gdzie ludziom pozwala się na okazywanie słabości, rozwija się prawdziwe zaufanie. I to właśnie wzmacnia nasze zdrowie psychiczne w perspektywie długoterminowej”.