Warsztat Sant Jordi

W środę w Palau de la Generalitat odbyło się jedno z wydarzeń zawieszonych 23 kwietnia z powodu śmierci papieża Franciszka. Wydarzenie, wykład eseisty Ferrana Sáeza Mateu zatytułowany „Chrześcijaństwo w kulturze katalońskiej. Duchowość dzisiaj”, wpisywało się w nowe podejście do oficjalnego programu Sant Jordi promowanego przez Salvadora Illę, odpowiadając na półdeklarowane pragnienie przekształcenia święta książki i róży w dzień refleksji nad inkluzywnym poczuciem tożsamości narodowej opartym na obronie chrześcijańskich korzeni Katalonii i Europy. Pragnienie to znalazło również wyraz w przywróceniu, w ramach programu instytucjonalnego, mszy w kaplicy św. Jerzego, z odpowiednim poświęceniem róż i udziałem prezydenta w dialogu z pisarzem Javierem Cercasem, mającym na celu promowanie ram mentalnych sprzyjających akceptacji moralnego przywództwa papiestwa „poza wierzeniami religijnymi”.

Od momentu objęcia urzędu prezydent Generalitat łączył odniesienia do humanizmu chrześcijańskiego jako źródła inspiracji dla swojego rządu z obroną chrześcijańskich korzeni Katalonii, łącząc poczucie tożsamości osobistej z propagowaniem ideologicznej narracji o tożsamości zbiorowej i ze szczególną interpretacją bezwyznaniowego charakteru instytucji, która nadaje wielkie znaczenie Kościołowi katolickiemu. Związek tej operacji ze zmieniającą się epoką, w której skutecznie promowany jest dyskurs łączący liberalny świecki świat z dekadencją Zachodu i w której pielęgnowanie zróżnicowanych nastrojów przyczynia się do wzrostu statystycznego znaczenia osób identyfikujących się jako kulturowo chrześcijańscy, choć nie wierzących, wydaje się oczywisty.

Jak powtórzyła Illa, rola chrześcijaństwa w historii jest niezaprzeczalna.

Jak wielokrotnie powtarzał sam Illa, rola chrześcijaństwa w historii jest niezaprzeczalnie istotna. Jednakże przejście od potrzeby poznania i zrozumienia tej przeszłości do afirmacji „chrześcijańskich korzeni” jako dziedzictwa tożsamości, które należy przyjąć wspólnotowo i utożsamić z wartościami, które znajdują swojego najbardziej autorytatywnego strażnika w Kościele, jest wątpliwe.

Przeczytaj także

W Ewangelii św. Mateusza Jezus wskazuje, że rośliny poznaje się po owocach i że nie można zbierać winogron z cierni ani fig z ostu. Illa woli uciec się do innej botanicznej metafory i mówić o drzewach, które obumierają, jeśli oddzieli się je od korzeni, tak jakby prawdziwa historia Kościoła nie miała znaczenia i jakby proponowana przez niego równoważność historycznych „korzeni” i współczesnych „wartości” nie budziła wątpliwości. Używanie tej metafory przez pisarzy, papieży i polityków ma długą historię. Sante Lesti opowiedział to niedawno w książce: Il mito delle radici cristiane dell'Europa. Z książki Rewolucja francuska w naszych czasach (Einaudi, 2024), gdzie opowiada główne wersje tych historii i stosowane w nich strategie.