Volo Project: Het avontuur met de tovenaar

De witte papegaai verschijnt alsof hij uit het niets komt. De man in het jacquet en het geplooide overhemd heeft het zojuist tevoorschijn getoverd. Zijn naam is Marko Karvo en samen met zijn vrouw Vanessa verbaast hij vanavond voor het eerst het publiek. Nu vliegt de vogel enkele centimeters boven de hoofden van de toeschouwers door de hal van het Tigerpalast in Frankfurt en landt na één ronde onfeilbaar weer op Karvo's schouder.

Het optreden van de Finse goochelaar en zijn Frankfurter vrouw is het hoogtepunt van de avond in het beroemde variététheater van Frankfurt.

Wat het publiek niet ziet: de uitgebreide training van de dieren en alles wat er verder nodig is om ‘het dagelijks leven draaiende te houden’, zoals Vanessa Karvo zegt. Naast de duiven en de papegaaien heeft het kunstenaarsechtpaar ook drie kinderen van vijftien, elf en zeven jaar. Vanaf de geboorte reizen ze met hun ouders door Europa, wanneer ze een nieuw seizoen boeken in Barcelona, ​​Kopenhagen, Praag of Frankfurt.

Het leven van zo'n gezin voldoet in veel opzichten niet aan de burgerlijke normen. Vanessa Karvo had geen idee hoe groot deze doorbraak zou zijn toen ze er ruim twintig jaar geleden blind mee akkoord ging. De reden hiervoor was – hoe kan het ook anders – liefde. Aan Marko Karvo, die ze ontmoette op de plek waar de twee momenteel optreden: in het Tigerpalast. Daar wonen ze nu. Het Tigerpalast beschikt boven de hal over tien appartementen voor de artiesten. Sommige artiesten nemen er zelfs de helft van hun gezin mee naartoe.

Vanessa Karvo werd ruim twintig jaar geleden aangenomen als garderobe-assistente bij het Tigerpalast. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat dit alleen een bijbaan zou zijn tijdens de studie. Maar al snel bleek de wereld van het variété haar ware passie te zijn. “Ik voelde me meteen heel erg op mijn gemak op deze prachtige plek”, zegt ze.

Ze gaf haar studie op en begon aan een opleiding tot evenementenmanager bij het Tigerpalast. Ze zat met haar familie in het publiek toen ze Marko Karvo voor het eerst zag. Dat was in 2004, tijdens de kerstrevue in het Kurhaus van Wiesbaden. Toen Marko Karvo voor de rest van het seizoen naar het Tigerpalast in Frankfurt kwam, werden ze hechter en mochten ze elkaar graag.

De opleiding van de in Frankfurt geboren zangeres was bijna afgelopen toen de Fin op zoek ging naar een nieuwe toneelpartner. Haar huidige partner wilde namelijk haar baan opzeggen. Daarom besloot ze om na haar seizoen bij Tigerpalast verder te gaan met Marko Karvo.

Het leven als reizend kunstenaar was haar in die tijd onbekend, afgezien van de weinige indrukken die ze in het Tijgerpaleis had opgedaan. Maar ze wilde bij Marko zijn en met hem op het podium staan. “Toen moest ik voor mezelf een oplossing vinden: Hoe kan dit werken? Klopt dit wel? Is dit niet te gek om waar te zijn?”

Ook de ouders van Vanessa Karvo vonden dit gek. “Ze waren niet bepaald blij toen ik zei dat ik met de goochelaar naar Denemarken ging”, herinnert ze zich. Ze hadden voor hun dochter een meer klassiek, middenklassebestaan ​​in gedachten.

Marko Karvo, die opgroeide in een klein dorpje in Lapland, had al twee decennia op de Europese podia gestaan ​​en kende het leven vanuit een koffer goed. Slechts één keer werkte hij zes jaar lang in het beroemde variététheater Lido de Paris. Verder was hij altijd onderweg. Voor Vanessa Karvo was het destijds duidelijk: “Het werkt of het eindigt in een ramp. Maar een beetje waanzin in het leven is nooit verkeerd.”

Ze stortte zich in het avontuur dat haar leven vandaag de dag nog steeds bepaalt: veel reizen, geen vaste woon- of verblijfplaats, onregelmatig inkomen, nauwelijks vaste contacten, behalve Marko en de kinderen. Omdat ze niet alleen samenwerken, maar ook een koppel zijn, zijn ze 24 uur per dag, zeven dagen per week op elkaar aangewezen.

Daarnaast zijn er de vogels, die toen al beroepshalve met ons mee moesten reizen en die in hun eigen appartement in het Tijgerpaleis “meer ruimte hebben dan wij”, zoals Marko Karvo zegt.

Het gaat goed. Na vijf jaar samen optreden, wordt hun eerste dochter Karla geboren, die inmiddels 15 jaar oud is. Vanessa Karvo moest opnieuw een beslissing nemen. “Als er kinderen bij komen spelen, wordt het natuurlijk moeilijker. We besloten al snel dat we alles in één pan zouden gooien en alles samen zouden doen. “De kinderen zijn er altijd”, zegt ze. Elke keer als we naar een nieuwe locatie, in een nieuwe stad verhuizen.

Vooral met de komst van de kinderen besefte het gezin, en dan met name Vanessa Karvo, die vooral het leven van iedereen organiseert, hoezeer hun levensopvatting verschilt van die van andere mensen. De zwangerschappen moesten zo gepland worden dat de geboorte van de kinderen niet in een speelseizoen zou vallen (dat lukte niet bij het middelste kind, Oskar, en zij stond pas vijf dagen voor de geboorte op het podium en kort daarna weer). Bij de U-checks voor kleine kinderen waren de gezondheidsautoriteiten helemaal niet blij als ze langere tijd uit Duitsland waren weggeweest.

Toen Karla naar school ging, begon het allemaal pas echt. Op dat keerpunt dacht ze voor het eerst dat het zo niet langer zou gaan, zegt Vanessa Karvo. “In Duitsland bestaat er leerplicht en aanwezigheidsplicht. Andere landen zijn in dit opzicht flexibeler.”

Haar kinderen kunnen echter niet aan de aanwezigheidsplicht voldoen, tenzij zij bij hen in Frankfurt achterblijft. Maar dat was nooit een optie. Na verloop van tijd richtte Vanessa Karvo de “School voor kinderen van professionele reizigers” (SfKbR) op, waardoor ze ondanks de verplichte scholing als gezin konden blijven reizen en als koppel hun carrière konden voortzetten.

De lessen vinden plaats via de computer, ongeacht de locatie. “De kinderen zagen hun leraar vervolgens twee of drie dagen per week in het online klaslokaal en kregen huiswerk.” Vervolgens maakten ze samen met hun moeder de toetsen en stuurden de resultaten terug naar de leerkracht. “Toen de kinderen ouder werden en er scheikunde of andere vakken bijkwamen, bereikten we in de woonwagen vanzelfsprekend onze grenzen.”

In Duitsland komen de leerkrachten ook met zogenaamde leermobielen naar de gezinnen van de kermisexploitanten en geven daar les aan de kinderen. “Dit is fantastisch”, zegt Karvo.

Tijdens de pandemie verhuisde het gezin tijdelijk naar Finland. In Europa vonden er sowieso geen optredens plaats. Alle seizoenen en shows waarvoor ze geboekt waren, werden geannuleerd. In maart 2020 traden ze voor het laatst in twee jaar op in Hannover. “Het was een heel zware tijd”, zegt Vanessa Karvo. Vooral omdat niemand wist hoe lang de beperkingen zouden duren. De financiële buffer die zij, net als alle freelancekunstenaars, hadden opgebouwd voor noodgevallen, is steeds kleiner geworden, voegt Marko Karvo toe.

Een tijdlang gingen de kinderen ook naar school in Finland en moesten ze worstelen met de Finse taal. Dankzij hun vader spraken ze die taal weliswaar, maar ze waren minder bekend met de grammatica en schrijfvaardigheden van die taal.

Soms is het leven van een kunstenaar niet gemakkelijk voor kinderen, zegt Vanessa Karvo. Voor de elfjarige Oskar waren de voortdurende veranderingen van locatie extra moeilijk. “Hij is het minst geïnteresseerd in dit reizende leven. Ik denk dat hij ergens wil blijven en een normaal leven wil leiden.” Het is met deze levensstijl nauwelijks mogelijk om leeftijdsgenoten te vinden, ook omdat zijn klasgenoten geen tijd investeren in iemand die er over een paar maanden of zelfs weken niet meer is.

Karla, die volgens haar moeder ook deze ‘nadelen’ heeft ervaren, kan er goed mee omgaan. “Ze is een echte showgirl. Ze vindt het heerlijk om met kunstenaars samen te zijn, die uit heel verschillende landen komen.” Op vijfjarige leeftijd vroeg ze al wanneer ze eindelijk de toneeljurk van haar moeder zou kunnen dragen en haar zou kunnen vervangen aan Marko’s zijde.

Voor het huidige schooljaar, dat het gezin in Frankfurt wil doorbrengen, heeft Karvo haar drie kinderen op drie verschillende scholen ingeschreven. “Het is geregeld dat de hoofdschool de SfKbR is. De scholen waar de kinderen nu naartoe gaan, zijn basisscholen.” De dag is strikt gepland. Om half zeven opstaan, de kinderen wakker maken, ontbijten en de jongste, Viktor, naar school brengen. Ze hebben tijd voor vliegtraining en de verzorging van de vogels tot half één, dan haalt Vanessa Karvo haar jongste op van school.

In de middag wisselen de repetities voor de show en de opvoedingstaken elkaar af. Van donderdag tot en met zondag zijn er elke avond twee voorstellingen. Tussen de voorstelling van zeven uur en die van tien uur werden de kinderen naar bed gebracht. Hun dagen zijn pas lang na middernacht voorbij.

Maar naarmate de kinderen ouder worden, komt er een andere moeilijke beslissing op hen af. Bij de SfKbR kunnen Karla, Oskar en Viktor alleen een middelbareschooldiploma behalen. Voor de hogere klassen zou Karla, die deze zomer haar school afmaakt en na een half jaar een A-rapport meebracht naar de Tigerpalast, moeten overstappen naar een ‘normale’ middelbare school. Daarmee zou het ook aan één locatie gebonden zijn, waarschijnlijk Frankfurt. Hoe zij met deze situatie omgaan, is nog niet besloten.

“Wij willen kinderen de keuze geven in welke wereld ze willen leven. Dat kan natuurlijk alleen als ze ook een reguliere school hebben afgerond en dan zelf hun eigen beslissingen kunnen nemen”, zegt Karvo. Tot die tijd blijven ze samen optreden. Tot begin maart, aanvankelijk in het Tigerpalast in Frankfurt, acht shows per week.

Deze tekst is onderdeel van het eindproject van de stagiaireklas 2023–2025.